Heeft zelfkennis effect op je stress reactie?

Tijdens de cursus kwam het gesprek op je gebruiksaanwijzing leren kennen, en waarom dat zo belangrijk is. Want wat hebben zelfkennis en je stress reactie met elkaar te maken?

Stel dat je in een situatie zit, bijvoorbeeld op het werk. Jij hebt al behoorlijk veel op je bordje, je collega verzucht dat ze het zo druk heeft en dat ze het niet meer trekt. Als HSP voel je haar, leef je mee, en wil je graag helpen, maar je zit zelf ook al tot het randje. Hoe je dan jezelf kent zal veel invloed hebben op hoe je je voelt wanneer je besluit je collega te helpen. Ik zal het uitleggen vanuit twee verschillende invalshoeken.

In het geval dat je jezelf niet heel goed kent, dan is vaak je eigenwaarde ook minder. Je weet namelijk niet wat je waarde is omdat je jezelf niet goed kent. Een HSP is door zijn natuur al meer gericht op (het welzijn van) anderen en stelt dat snel boven zijn eigen welzijn. Het voelt dan alsof je niet anders kunt dan je collega helpen. Ga je in dat geval helpen, dan ga je over je grenzen heen en automatisch gaat je stress systeem in werking. Je maakt meer Cortisol aan, je Amygdala gaat harder werken (je reageert emotioneler) en je kunt de dingen minder in hun context plaatsen, oftewel je overziet niet meer de situatie en beseft minder of die tijdelijk is of niet. Bovendien voelt het alsof je collega over je grenzen gaat, wat je haar vervolgens (onbewust) gaat verwijten. En je eigenwaarde wordt minder omdat je het gevoel hebt dat de collega meer waard is dan jij want je hebt het gevoel dat je meer rekening moet houden met wat zij nodig heeft, dan met wat jij nodig hebt. Die boodschap wordt ook door je hele systeem opgepikt en zorgt dat je nog minder je eigen grenzen en wat je nodig hebt kunt zien. Kortom, de sfeer en jouw welbevinden worden er niet beter op.

Wanneer je jezelf wel goed kent, je bewust bent van wat je aan kunt en wat niet, en genoeg eigenwaarde hebt om daar naar te handelen, dan heb je al meer het gevoel dat je een keuze hebt in hoe je op de situatie kunt reageren. Je beseft dat er meerdere manieren zijn om de situatie op te lossen, waaronder dat je je collega helpt. Wanneer je dan besluit om je collega te helpen, dan doe je dat terwijl je weet dat je over je grenzen gaat, maar je besluit dat je dat voor nu aankunt, omdat het tijdelijk is en jij dit nu beter aankunt dan zij. Je stress systeem reageert dan anders, er wordt minder cortisol aangemaakt, de amygdala gaat niet harder werken (je reageert niet emotioneler dan anders) en je kunt de dingen in hun context blijven zien, dus je beseft dat de situatie tijdelijk is. Je hele hormoonsysteem reageert dus anders en je voelt je ook anders terwijl je helpt. Je verwijt je collega niets want je beseft je dat jij zelf de hulp hebt aangeboden en voelt je goed dat je dat kunt doen voor haar. Je eigenwaarde lijdt er niet onder want je weet je waarde en wat je nodig hebt. Je hebt bewust afgewogen welk gevoel je belangrijker vond en het helpen van je collega geeft je een goed gevoel, waarbij je je bewust bent waar jouw behoeften daarna liggen om zelf weer in balans te komen.

Zoals je ziet maakt het dus heel veel uit hoe goed je jezelf kent, niet alleen vanuit je valkuilen (want die kent iedereen wel), maar vooral in wat je nodig hebt en waar je kracht ligt. Ik gun het iedereen om jezelf zo te kennen dat je oordeelloos naar jezelf kunt kijken, zodat je oordeelloos de beslissingen kunt maken die goed zijn voor jou, en dus ook voor je omgeving.

Veel ont-dek plezier!